Hoe komt open leermateriaal het beste tot zijn recht in het onderwijs? Da’s een onderzoeksvraag die je niet met een dagje literatuuronderzoek kunt beantwoorden. Hoe dan wel? Door te leren van de praktijk via verschillende pilotprojecten. Onlangs zijn weer 7 nieuwe projecten van start gegaan.

Het kabinet heeft subsidie toegekend aan het programma Impuls Open Leermateriaal. Met als doel de ‘kwaliteit van het funderend onderwijs te verhogen door te investeren in kwalitatief goed open (digitaal) leermateriaal, aanvullend op commercieel materiaal.’

Een mooi streven. Toch? Wel een beetje abstract verwoord. Maar dat is logisch, in april vorig jaar was alleen bekend dat financiële steun vanuit het Nationaal Groeifonds te verwachten was. Hoe die steun ingezet zou worden, moest nog uitkristalliseren.

Inmiddels weten we meer: de eerste pilotprojecten zijn eind 2022 gestart. En nu is het tijd voor de 2e ronde. Hieronder bespreken we de 7 pilotprojecten die in januari 2023 zijn begonnen.

Stichting Jong Leren integreert digitale geletterdheid in taalonderwijs

Een leesplank met aap noot mies is alláng niet meer van deze tijd. ‘App Noot Muis’ daarentegen …

‘App Noot Muis’ is een initiatief van stichting Jong Leren en bestaat sinds 2019. In de tussentijd heeft de initiatiefnemer, in samenwerking met 7 andere organisaties, een uitgebreide themapagina op Wikiwijs gezet. Daarop staan open lessen digitale geletterdheid die je in plaats van de ‘gewone’ taalles kunt geven. Zo integreer je dit thema gemakkelijker in je drukke lesprogramma.

En nu is het tijd voor het vervolg: ‘App Noot Muis 2.0’.

Strikt genomen geen pilot te noemen, want ‘App Noot Muis’ staat niet meer in de kinderschoenen. (Jong Leren heeft met haar initiatief al veel betekend voor de integratie van digitale geletterdheid.) Toch is dat geen reden om stil te zitten – de pilot staat in het teken van doorontwikkelen.

Maar liefst 12 scholen gaan werken met de collectie open lesmateriaal die op de themapagina staat. De betrokken leraren zullen het lesmateriaal in de klas gebruiken, waarna ze het finetunen en uitbreiden (als dat nodig blijkt). De scholen passen het lesmateriaal niet alleen toe in de praktijk, maar ze toetsen ook de kwaliteit ervan – met zogeheten kwaliteitskaarten.

Al met al, uiteindelijk zal ‘App Noot Muis’ nog beter doen waar het al goed in was. Namelijk: je helpen digitale geletterdheid te integreren in taalonderwijs door je toegang te geven tot kwalitatief open lesmateriaal.

Benieuwd naar het lesmateriaal dat deze groep al heeft ontwikkeld? Ga naar de themapagina ‘App Noot Muis’.

NVON herkent en doorbreekt misvattingen bij bètavakken

Geef je een bètavak? Dan komt dit je zeker bekend voor: een leerling heeft iets verkeerd begrepen tijdens de les. Op zich niks mis mee, zou je denken (volgende keer beter). Maar het is gebleken dat zo’n ‘onschuldige’ misvatting vaak hardnekkig is af te leren.

Nu, hoe handig zou het zijn als je deze (onjuiste) denkpatronen op tijd kunt signaleren bij een leerling? Als dat lukt, ben je beter in staat te bepalen welke lesstof en aanpak die leerling nodig heeft om de misvatting terug te draaien.

Tijdens deze pilot werken een aantal organisaties samen om jou te helpen de hierboven besproken misvattingen te herkennen. Hoe? Door per vak minstens 20 diagnostische vragen op te stellen waarmee je verkeerd begrepen materie bij je leerlingen kunt opsporen.

Aan dit pilotproject doen de volgende organisaties mee: de Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON), de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren (NVvW) en het interfacultaire onderwijsexpertisecentrum van de Universiteit Leiden (ICLON).

Technasium besteedt meer aandacht aan digitale geletterdheid en informatica

Stichting Technasium wil tijdens de lessen Onderzoek & Ontwerpen meer aandacht te besteden aan digitale geletterdheid en informatica. Om dat te kunnen doen, is meer (open) lesmateriaal nodig. En dat is precies waar het om draait tijdens deze pilot.

Het Technasium werkt momenteel samen met de Vakvereniging Informatica. Die samenwerking ziet er als volgt uit: 4 leraren van het Technasium en 4 informaticadocenten bundelen hun krachten tijdens een aantal cross-over projecten.

Het is de bedoeling dat deze kruisbestuiving resulteert in een uitbreiding van het opleidingsmateriaal. Daarvoor zullen de projectleden inspiratie putten uit zowel het open leermateriaal dat de vakvereniging eerder heeft gemaakt en de methode van het Technasium.

UNESCO-scholen ontwikkelen doorlopende leerlijn voor wereldburgerschap

De belangstelling voor wereldburgerschap in het onderwijs stijgt. Dat is niet zo gek: scholen zijn sinds een aantal jaar verplicht om aandacht te besteden aan actief burgerschap en sociale cohesie. Bijna alle UNESCO-scholen deden dat al – jarenlang. En dat heeft een mooie collectie aan open leermateriaal over wereldburgerschap opgeleverd.

Tijdens deze pilot zullen de UNESCO-scholen verder gaan waar ze waren gebleven. Met ander woorden: ze zullen de collectie leermateriaal verfijnen en uitbreiden. Een voorbeeld: de deelnemende scholen gaan een doorlopende leerlijn ontwikkelen – eentje die vanuit primair onderwijs verder gaat tot in het voortgezet onderwijs.

Schoolbesturen in Venlo voeren kansrijk onderwijsbeleid

Op College Den Hulster staat misschien wel het mooiste ontdek-lab van Nederland: het Experiencenter. Een aantal Venlose schoolbesturen benutten deze inspirerende ruimte momenteel om een doorlopende leerlijn te ontwikkelen voor wetenschap en techniek.

Want: in Venlo willen de schoolbesturen wetenschap en techniek beter integreren in het onderwijs om zo hun leerlingen een kansrijker toekomstperspectief te bieden. En zo te zien zijn de besturen hard op weg om die ambities waar te maken. Maar …

Er ontbreekt iets. En dat is: kwalitatief, toegankelijk én passend leermateriaal. Daar gaan de projectleden van deze pilot verandering in aanbrengen. Het plan? Lesstof ontwikkelen, arrangeren en beschikbaar maken als open leermateriaal. En het beoogde resultaat? Een database met kant-en-klaar open leermateriaal voor het wetenschap- en techniekonderwijs.

St. Bonifatiuscollege brengt Vakoverstijgend Rekenen in de praktijk

Is de neergaande trend in rekenen te keren? En is het te voorkomen dat kinderen in Nederland laaggecijferd van school gaan?

Ja, dat kan, als het aan de bedenkers van Vakoverstijgend Rekenen ligt: ‘Deze didactiek helpt leerlingen binnen enkele maanden doorstomen naar rekenniveau 3F. Daarnaast krijgen leerlingen weer plezier in rekenen.’

Het project Vakoverstijgend Rekenen heeft onder andere geresulteerd in een collectie open lesmateriaal dat de kwaliteit van het rekenonderwijs op elke middelbare school kan verbeteren. Je kunt dit lesmateriaal trouwens downloaden op hun website: https://vo-rekenen.nl/didactiek/. (Wel eerst even je naam en e-mailadres invullen.)

Maar goed, is er dan nog wat te doen voor de leden van dit pilotproject? Jazeker, er valt bijvoorbeeld winst te behalen op het gebied van implementatie van vo-rekenen in het onderwijs. Daarom gaan de projectleden tijdens deze pilot onderzoeken welke professionaliseringsactiviteiten nodig zijn om de kansen die Vakoverstijgend Rekenen biedt optimaal te benutten.

Lesmateriaal voor gespecialiseerd onderwijs

De projectleden die aan deze pilot meedoen hebben één gezamenlijk doel: het ontwikkelen, (her)gebruiken en vindbaar maken van lesmateriaal voor leerlingen met een gespecialiseerde onderwijsbehoefte.

Hierboven schrijven we over ‘projectleden’. Waarmee we eigenlijk bedoelen: een volledige, levendige community die momenteel al 4 themapagina’s op Wikiwijs beheert met lesmateriaal voor:

Tijdens deze pilot wil het netwerk Gespecialiseerd Onderwijs bovengenoemde thema’s uitbreiden. Hoe? Om te beginnen richt het netwerk 2 nieuwe deelcommunities op. Die gaan open leermateriaal verzamelen en ontwikkelen voor praktijkvakken en leerroute 2 van het landelijke doelgroepenmodel.

Nieuws over het programma Impuls Open Leermateriaal in je inbox

Wil je op de hoogte blijven van de meest recente ontwikkelingen in de wereld van open lesmateriaal en het programma Impuls Open Leermateriaal? Mis niks en meld je aan voor de nieuwsbrief. Of volg Wikiwijs op Twitter en LinkedIn.