Mediawijsheid wordt vaak gebruikt als een containerbegrip. Het omvat alles wat te maken heeft met nieuwe media, sociale media, internet, smartphones, tablets en hoe je hiermee moet omgaan.

Wij hanteren deze definitie; mediawijsheid is de verzameling competenties die je nodig hebt om actief én bewust te kunnen deelnemen aan de mediasamenleving.

Mediawijsheid

Informatievaardigheden zijn vaardigheden die helpen bij het zoeken, vinden, beoordelen en verwerken van informatie, zowel offline als online.

Met goede informatievaardigheden ben je weerbaarder tegen desinformatie, misinformatie en bijvoorbeeld nepnieuws. Én weet je hoe je jouw vraag beantwoord krijgt.

Informatievaardigheden

Bij kritisch denken gaat het om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen.

Kritisch denken

Beeldvorming leidt tot een beeld (in de media) over een persoon, organisatie of zaak, dat selectief nadruk legt op een bepaald aspect en dus geen recht doet aan de werkelijkheid of de feiten.

Beeldvorming

Framing is een beïnvloedingstechniek die veel voorkomt in de media en politiek. Het is het idee dat de manier waarop je iets presenteert verschillende reacties kan oproepen. Een voorbeeld van framing dat we allemaal kennen: “Het glas is halfvol” versus “Het glas is halfleeg”. Halfvol klinkt optimistisch omdat ‘vol’ een positieve connotatie heeft in dit voorbeeld. Het woord ‘leeg’ heeft daarentegen een negatieve connotatie.

Framing

Een filterbubbel is een bubbel van online informatie, die gefilterd is op basis van je individuele kenmerken, voorkeuren en eerdere zoekresultaten. Een filterbubbel ontstaat al snel wanneer je gebruikmaakt van zoekmachines of sociale media. Die proberen je  op basis van een algoritme inhoud voor te schotelen die jou het meest zal aanspreken.

Filterbubbel

Een echokamer verwijst naar het principe dat je eigen ideeën bevestigd worden als je je enkel omringt door mensen die op dezelfde manier denken als jij. Of je wel of niet in een echokamer zit, heb je zelf niet helemaal in de hand.

Algoritmes schatten in wat jij leuk en interessant zal vinden, waardoor de kans groter is dat je berichten ziet van mensen waar je het meest gemeenschappelijk mee hebt. En zo zorgen algoritmes er mee voor dat je amper uit je echokamer komt.